De Meetjeslandse landbouwsector heeft de voorbije jaren ernstig geleden onder de droogteproblematiek. Het regionaal Meetjeslandse klimaatadaptatieplan toont aan dat de effecten van de klimaatverandering in de komende decennia nog zullen toenemen en dat dit ernstige negatieve gevolgen voor de landbouwsector met zich mee zal brengen.

De Vlaamse winters zijn nat en de zomers droog. Dat heeft een grote impact op de landbouw: veel van de recente zomers waren zeer droog met grote opbrengstverliezen tot gevolg.

Het belang van wateropslag in tijden van overschot, om het te gebruiken in tijden van droogte, blijft toenemen. Landbouwers denken aan de aanleg van private wateropslagsystemen, zoals foliebassins, open putten of watersilo’s. Waar moet je rekening mee houden bij de aanleg? Welke vergunningen heb je nodig? Wie moet je betrekken? Met welke waterbronnen mag het bekken gevuld worden? Wat met het grondverzet? Wat is de impact van de gewestelijke hemelwaterverordening? Zijn er steunmaatregelen voor de aanleg? …

In slimmer water sparen zit een win-win voor iedereen. Zo liggen er ook kansen in de bufferbekkens van Aquafin. Deze bufferbekkens vangen bij hevige en langdurige regen het overtollige regenwater op en voeren het vertraagd af naar beken en rivieren. Dit om wateroverlast te vermijden. Dankzij slimme sturing van een bekken kan het water ook bewust worden vastgehouden, zodat het kan worden hergebruikt door naburige land- en tuinbouwbedrijven.

Sinds juni is de Europese verordening inzake hergebruik van water van kracht. Dit it is een nieuwe wetgeving die onder meer het gebruik van gezuiverd stedelijk afvalwater voor landbouwirrigatie moet vergemakkelijken en aanmoedigen. Iets wat voor de Europese maatregel in Vlaanderen al mogelijk was, maar nu onbetaalbaar lijkt.

De klimaatverandering uit zich de laatste jaren vooral in weersextremen. Denk aan de overstromingen in 2021 en de langdurige droogteperiodes de jaren voorheen en dit jaar. De negatieve gevolgen van deze ontwikkelingen worden in Vlaanderen nog versterkt door de hoge verstedelijkingsgraad en hoge verhardingsgraad van gemiddeld 16%. Het is dan ook meer dan ooit nodig om waterafvoer via riolering te beperken en de grondwatertafel lokaal aan te vullen.

Tijdens een publieksmoment op zondag 17 september was er grote belangstelling voor het heringerichte overstromingsgebied aan de Moerasstraat in Kruisem. Het gebied combineert een buffer- en spaarfunctie. Via een parcours rond het overstromingsgebied kregen de aanwezigen een deskundige uitleg over de werking van het overstromingsgebied, het spaargedeelte en de aftappunten.

Op de infiltratiefiches staan de verschillende infiltratiesystemen uitgelegd samen met de voor- en nadelen, een kostprijsinschatting en de toepasbaarheid op glastuinbouwbedrijven.

Via VLIF Niet-Productieve Investeringen (VLIF-NPI) kan je als landbouwer subsidies ontvangen voor maatregelen die een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschap. Om de mogelijkheden en het bestaan van de NPI’s verder kenbaar te maken onder de sector werd het demonstratieproject GlaWInO opgestart dat zich focust op infiltratiesystemen bij glastuinbouwbedrijven. Wat kunnen we voor jouw bedrijf betekenen? Dat lees je hier!

Kan je regenwater gebruiken als drinkwater voor je melk- en pluimvee? Aan welke waterkwaliteit moet het dan voldoen? Wat zijn de risico’s? Welke behandelingstechnieken zijn er? Hoe verloopt het in de praktijk? Wat zijn de mogelijkheden op jouw bedrijf? Op deze en andere vragen kregen de aanwezigen van de water bubble een antwoord. Was je er niet bij? Geen nood, je kan de presentaties wanneer het jou past (her)bekijken.

Kristof Hannosset (39) en zijn broer Franky (37) namen begin 2018 het fruitbedrijf van hun ouders in het Limburgse Zepperen over. Wateropslag was voor Kristof van bij het begin een groot aandachtspunt. "We streven een duurzaam watergebruik na, maar de aanhoudende droogte maakt het ons niet makkelijk."

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat belangrijke watervoerende lagen in Vlaanderen onderhevig zijn aan verdroging. Daarom gebruik je best zo veel mogelijk andere waterbronnen dan diep grondwater. Om welke bronnen gaat het, wie zijn de waterbeheerders en welke acties kan je ondernemen om deze waterbronnen te gebruiken? Door de klimaatverandering zullen periodes van waterschaarste in de toekomst frequenter voorkomen. Enkel met een robuust waterbeleid, gebaseerd op wateropslag, waterbuffering en een duurzaam watergebruik, kunnen we de schade zo veel mogelijk  beperken. Naast diep grondwater bestaan er diverse soorten alternatieve waterbronnen. We geven een kort overzicht.

Om het bufferen en sparen van water te combineren, wordt het overstromingsgebied aan de Moerasstraat in Kruishoutem heringericht. Daarbij wordt een captatiegedeelte gecreëerd voor de opslag van water zonder in te boeten aan buffervolume voor wateroverlast. Land- en tuinbouwers kunnen dan het opgeslagen water gebruiken, bijvoorbeeld om hun akkers te bewateren of machines met sproeivloeistoffen bij te vullen.

Nu bieden de partners vanuit het project ook de mogelijkheid aan voor een specifieke bedrijfsbegeleiding. Tijdens deze bedrijfsbegeleiding komt een specialist ter plaatse op jouw bedrijf en wordt voldoende informatie verzameld zoals: dakoppervlak, teelt, waterverbruik, beschikbare waterbassins, locaties voor waterinfiltratie, bodemtype en infiltratiecapaciteit. Op basis van deze informatie wordt samen bekeken welke infiltratiesystemen interessant kunnen zijn voor jouw specifieke bedrijfssituatie. Wil je effectief verder tot uitvoering, dan helpen we ook graag bij het aanvragen van de VLIF-NPI steun. Zo kan het infiltratiesysteem mogelijks volledig worden terugbetaald.

De gouverneur beslist om een algemeen onttrekkingsverbod in te voeren voor alle onbevaarbare waterlopen in onze provincie. Het algemeen onttrekkingsverbod zal ingaan vanaf zaterdag 16 juli en vervangt het tijdelijk onttrekkingsverbod van 7 juli 2022 en komt bovenop het semi-permanent onttrekkingsverbod in de ecologisch zeer kwetsbare waterlopen van Oost-Vlaanderen (dd. 17 december 2021)