Er was heel wat belangstelling voor het proefveldbezoek (bio)bloemen dat plaats vond op 31 juli te Destelbergen. De onderzoekers van Viaverda gaven er toelichting bij de lopende proeven en projecten.

De droogteproblematiek heeft een enorme economische impact op openlucht sierteeltbedrijven, die moeite hebben om aan voldoende kwalitatief gietwater te geraken. Gezien de toenemende frequentie van de droogteperiodes, moeten telers bewust gemaakt worden dat nu al actie nodig is. Door de grote variatie aan teelten en teeltsystemen in de sierteeltsector is er geen eenvoudige oplossing. Daarom zal een combinatie van een algemene en een bedrijfsspecifieke aanpak nodig zijn.

De Meetjeslandse landbouwsector heeft de voorbije jaren ernstig geleden onder de droogteproblematiek. Het regionaal Meetjeslandse klimaatadaptatieplan toont aan dat de effecten van de klimaatverandering in de komende decennia nog zullen toenemen en dat dit ernstige negatieve gevolgen voor de landbouwsector met zich mee zal brengen.

De Vlaamse winters zijn nat en de zomers droog. Dat heeft een grote impact op de landbouw: veel van de recente zomers waren zeer droog met grote opbrengstverliezen tot gevolg.

Het belang van wateropslag in tijden van overschot, om het te gebruiken in tijden van droogte, blijft toenemen. Landbouwers denken aan de aanleg van private wateropslagsystemen, zoals foliebassins, open putten of watersilo’s. Waar moet je rekening mee houden bij de aanleg? Welke vergunningen heb je nodig? Wie moet je betrekken? Met welke waterbronnen mag het bekken gevuld worden? Wat met het grondverzet? Wat is de impact van de gewestelijke hemelwaterverordening? Zijn er steunmaatregelen voor de aanleg? …

In slimmer water sparen zit een win-win voor iedereen. Zo liggen er ook kansen in de bufferbekkens van Aquafin. Deze bufferbekkens vangen bij hevige en langdurige regen het overtollige regenwater op en voeren het vertraagd af naar beken en rivieren. Dit om wateroverlast te vermijden. Dankzij slimme sturing van een bekken kan het water ook bewust worden vastgehouden, zodat het kan worden hergebruikt door naburige land- en tuinbouwbedrijven.

Het verder reduceren van sporen van gewasbeschermingsmiddelen in de waterlopen blijft een belangrijk doel voor de land- en tuinbouw. Aan de hand van een telersenquête hebben we geprobeerd het risico van puntvervuiling voor teelten onder bescherming in te schatten.

De droogte van de afgelopen jaren maar ook de recente overstromingen tonen duidelijk aan dat we het landschap klimaatrobuuster moeten maken. Door toepassing van stuwen in waterlopen wordt het water maximaal op de akkers vastgehouden en wordt infiltratie bevorderd. Hierdoor wordt enerzijds aanvulling van grondwatervoorraden mogelijk gemaakt en worden anderzijds overstromingen in afwaartse gebieden voorkomen. De aanleg van stuwen wordt gesubsidieerd via niet-productieve investeringssteun. Momenteel voeren we metingen uit bij een bestaande stuw in Sint-Gillis-Waas, waar we vochtgehalte in de bodem en (grond)waterpeil meten. Ook is er een project gestart in Sint-Gillis-Waas waarbij zo’n 40 stuwen geplaatst zullen worden.

Voor het oprollen van druppelslangen zijn er diverse machines beschikbaar. Elke machine heeft z’n voor- en nadelen. Naast het oprollen van druppelslangen zijn een aantal machines ook geschikt voor het oprollen van aanvoerslangen, hoofdslangen en zelfs wildafweernetten of vliesdoek. De markt heeft voor elk wat wils. Tijdens periodes van hitte en droogte worden druppelslangen voor irrigatie meer en meer een noodzaak. Na het teeltseizoen is het tijd om de druppelslangen met zorg te verwijderen en/of op te bergen. Verschillende oprolsystemen zijn beschikbaar, maar welke zijn het meest geschikt voor jouw bedrijf? Het PCG stelde een infofiche op met tal van mogelijkheden.

Je kan water, moeite en kosten besparen met druppelirrigatie. Afhankelijk van het weer en de teelt behaal je een betere opbrengst dan met de haspel. In droge jaren loont het zeker om erin te investeren. Druppelirrigatie is dan niet alleen goedkoper, het geeft ook meer gemoedsrust.

Droogte ten gevolge van klimaatverandering zet aan tot innovatie bij het watergebruik door irrigatie. Gedurende vier jaar werd in het VLAIO DRIP-project praktijk- en proefveldonderzoek gevoerd om een beter inzicht te krijgen in druppelirrigatie en het gebruik van bodemvochtsensoren. De resultaten van het project werden voorgesteld tijdens het webinar 'Kansen en beperkingen van druppelirrigatie'

We worden steeds vaker geconfronteerd met extreme weersomstandigheden zoals droogte, hitte en intense regenbuien. Dit heeft een grote impact op het telen van sierplanten. Op deze studiedag ‘Klimaat en Water’ werden waterbesparende maatregelen gedemonstreerd om je te kunnen wapenen tegen klimaatverandering, zowel op het containerveld als in vollegrond. De presentaties getoond tijdens deze studiedag, kan je hieronder terugvinden.

Door de klimaatverandering zullen langere periodes van droogte moeten worden overbrugd. Het beschikken over voldoende kwalitatief gietwater en het hergebruiken van drainwater zal steeds belangrijker worden. Bij hergebruik van drainwater kan toch een fractie spuistroom worden geproduceerd. Door het verwijderen van nutriënten uit spuistroom wordt de impact op de omgeving en het milieu beperkt.

We mochten een kleine 50 deelnemers verwelkomen op de studiedag ‘Opportuniteiten voor peilgestuurde drainage’. Tijdens de eerste helft deelden we de voorlopige resultaten van het OP-PEIL project. We stelden de geschiktheidskaart voor peilgestuurde drainage in Vlaanderen voor en discussieerden samen over hoe de rekentool voor individuele percelen er zou moeten uitzien. De eerste resultaten rond subirrigatie werden getoond maar zeiden nog weinig in het relatief natte groeiseizoen van 2023.

Sinds 2018 waren de meeste zomers droog tot zeer droog. Door de klimaatverandering wordt een verdere toename van droge, warme zomers verwacht. Daarom wordt irrigatie een noodzaak om de productie en kwaliteit van prei op peil te houden.